BẢO VỆ QUYỀN LỢI NHÀ ĐẦU TƯ CÁ NHÂN TRONG NƯỚC TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM

Nguyễn Thị Thu Hằng

TTCK (thị trường chứng khoán) Việt Nam là kênh thu hút khối lượng vốn lớn từ các nhà đầu tư tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước cho sự phát triển của nền kinh tế. Chủ thể tham gia trên TTCK Việt Nam chủ yếu là NĐT (nhà đầu tư) cá nhân trong nước. NĐT cá nhân trong nước dùng nguồn vốn của mình để đầu tư kiếm lời với mong muốn khả năng rủi ro xảy ra ở mức thấp nhất, hoạt động đầu tư này thường ngắn hạn và mang tính phong trào. Chuyên môn trong lĩnh vực đầu tư chứng khoán của đa số NĐT cá nhân trong nước không cao và khả năng tiếp cận thông tin thấp. Khi có những tranh chấp hay rủi ro xảy ra ảnh hưởng đến quyền lợi, họ khó có điều kiện để đứng ra bảo vệ cho chính mình. Chính vì điều này, đã góp phần tạo ra sự thăng trầm cho TTCK Việt Nam trong thời gian qua. Để đảm bảo sự ổn định và phát triển lành mạnh của TTCK cần thiết phải xây dựng những quy định pháp lý hoàn thiện nhằm bảo vệ quyền lợi cho các NĐT - đặc biệt là NĐT cá nhân trong nước.

Quyền lợi NĐT cá nhân trong nướcđã được Luật Chứng khoán và các văn bản dưới luật quy định cụ thể. Tuy nhiên, quyền lợi này chưa được đảm bảo trên thực tế. Các chủ thể có liên quan hoạt động trên thị trường chứng khoánViệt Namcần có những giải pháp điều chỉnh cho phù hợp nhằm bảo vệ quyền lợi NĐT cá nhân trong nước.Những giải pháp cần phải thực hiện, đó là:

- Ủy ban chứng khoán nhà nước nên thống nhất các quy tắc về đạo đức nghề nghiệp trong lĩnh vực chứng khoán, thường xuyên đào tạo và tập huấn đối với người hành nghề chứng khoán. Những người hành nghề đại lý, môi giới chứng khoán nếu vi phạm luật pháp khi hành nghề cần công bố rộng rãi trên các website nhằm ngăn ngừa, chấn chỉnh tư cách hành nghề của những người này.

- Ủy ban chứng khoán nhà nước nên có hướng dẫn các công ty chứng khoán thực hiện quy định mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp cho nhân viên hành nghề tại công ty. Đồng thời, các công ty chứng khoán cần trích lập quỹ bảo vệ NĐT do sơ suất kỹ thuật hay do lỗi của nhân viên trong công ty gây ra. Thêm vào đó, các nội dung về bảo vệ NĐT cá nhân trong nướcnênđưa vào chương trình đào tạo quản trị công ty bắt buộc cho các công ty có chứng khoán giao dịch và việc đánh giá và xếp hạng đối với các công ty này phải được thường xuyên.

- Ủy ban chứng khoán nhà nước tăng cường công tác giám sát thị trường đối với công ty có chứng khoán giao dịch,lập và công bố danh sách các công ty này khi vi phạm các quy định về bảo vệ nhà đầu tư quyền lợi nhà đầu tư cá nhân trong nước. Bên cạnh đó, các quy định về xử phạt đối với hành vi thông tin sai sự thật ảnh hưởng trực tiếp đến cung - cầu thị trường, đến tâm lý NĐT.

- Thời gian chuyển tiền về tài khoản của NĐT sau khi thực hiện lệnh bán chứng khoán cần được rút ngắn hơn nữa, điều này sẽ tạo ra cơ hội cho NĐT cá nhân trong nước có thể thực hiện các lệnh mua bán tiếp theo.

- Các công ty có chứng khoán giao dịch cần tuân thủLuật Doanh nghiệp trong việc công bố và thực thi các báo cáo tài chính. Lập báo cáo tài chính phải dựa trên cơ sở hoạt động thật của công ty, không nên thổi phồng hay lấy dữ liệu sai sự thật. Tiếp đến, các công ty này cần phải xây dựng bộ máy công bố thông tin nhằm cung cấp thông tin nhanh chóng và kịp thời.

Việc bảo vệ quyền lợi NĐT cá nhân trong nướckhông chỉ thông qua các quy định của pháp luật mà đòi hỏi phải có cơ chế giám sát, thực thi hiệu quả và NĐTcá nhân trong nướcphải tự bảo vệ cho chính quyền lợi của mình. NĐT cá nhân trong nướccần phải nâng cao khả năng nhận thức thị trường, năng lực chuyên môn về chứng khoán và TTCK, đặc biệt là sử dụng nhuần nhuyễn các kỹ thuật phân tích chứng khoán.  NĐT cá nhân trong nước phải dựa vào chính khả năng của mình để nhận định và đưa ra quyết định cuối cùng trong việc mua bán chứng khoán nhằm đạt được lợi nhuận như mong muốn.