Các loại đại lý trong kinh doanh quốc tế

Đại lý là một thương nhân (có thể là một pháp nhân hay một cá nhân) được người khác (người ủy nhiệm) giao cho thực hiện một hoặc một số hành vi pháp lý nhất định trong hoạt động thương mại. Đại lý là người đại diện cho quyền lợi của người ủy thác. Trong thực tế hoạt động kinh doanh, tùy theo từng tiêu chí mà người ta phân loại và đưa ra nhiều tên gọi cho các dạng đại lý khác nhau. Một số tiêu thức phân loại chính và ứng với mỗi tiêu thức sẽ có các tên gọi cụ thể. ·      Nếu căn cứ vào mối quan hệ giữa đại lý với người ủy thác thì có thể chia đại lý làm ba loại: -  Đại lý thụ ủy (Mandatory):là người được chỉ định hành động thay cho người ủy thác, với danh nghĩa và chi phí của người ủy thác. Thù lao của người đại lý này có thể là một khoản tiền hoặc một mức % nào đó -  Đại lý hoa hồng (Commission Agent):là đại lý hoạt động với danh nghĩa của chính mình nhưng với chi phí do người ủy nhiệm chi trả và cũng được hưởng một khoản thù lao nhất định theo thỏa thuận tùy theo khối lượng và hiệu quả công việc -  Đại lý kinh tiêu (Merchant Agent):là đại lý hoạt động với danh nghĩa của chính mình với chi phí của chính mình và cũng được hưởng một khoản thù lao (do chênh lệch giá).Nếu căn cứ vào phạm vi quyền hạn được ủy thác thì có ba dạng: -  Đại lý toàn quyền (Universal Agent):Là người được phép thay mặt người ủy thác làm mọi công việc mà người ủy thác làm -  Đại lý đặc biệt (Special Agent):là người được ủy thác chỉ đảm nhiệm thực hiện một công việc cụ thể -  Tổng đại lý (General Agent):là đại lý được phép thực hiện một phần công việc của người ủy nhiệm và đó là đại lý duy nhất của người ủy nhiệm về phần công việc đó trên một vùng lãnh thổ nhất định ·        Trong trường hợp căn cứ vào số lượng đại lý cùng được thực hiện một công việc trên cùng một địa bàn thì có hai loại: -  Đại lý phổ thông: các đại lý này được ủy thác thực hiện cùng một công việc trên một địa bàn. Đại lý phổ thông sẽ căn cứ vào doanh số hoặc theo thỏa thuận trong hợp đồng đại lý để trích % thù lao. -  Đại lý độc quyền (sole/exclusive agent): Là đại lý duy nhất được giao thực hiện một công việc nào đó trên một vùng lãnh thổ nhất định. -  Đại lý bán độc quyền (Semi-exclusive) ·        Căn cứ vào lĩnh vực hoạt động của đại lý thì có các loại: -  Đại lý xuất khẩu -  Đại lý nhập khẩu -  Đại lý giao nhận -  Đại lý làm thủ tục hải quan Ngoài ra tùy theo cách phân loại có thể gặp những tên gọi đại lý khác mà chức năng nhiệm vụ được ủy thác ngoài những điểm tương tự như những đại lý trên: -  Đại lý gửi bán (ký gửi) (Consignee hoặc agent carrying stock)đại lý được ủy thác bán ra với danh nghĩa của mình và chi phí, rủi ro do người ủy thác chịu, những hàng hóa do người ủy thác giao cho để bán ra từ kho của người đại lý. -  Đại lý bao tiêu (Distributor):là đại lý bán hàng phân phối, tự mình chịu chi phí và mọi nghiệp vụ thanh toán, giao dịch… Chỉ được bán một số mặt hàng và ở một số khu vực nhất định. -  Factor: Là người đại lý được giao quyền chiếm hữu hàng hóa hoặc chứng từ sở hữu hàng hóa, được phép đứng tên mình bán hay cầm cố hàng hóa với mức giá mà mình cho là có lợi nhất cho người ủy thác, được trực tiếp nhận tiền hàng từ người mua. -  Đại lý đảm bảo thanh toán (Del Credere agent)là người đại lý đứng ra đảm bảo sẽ bồi thường cho người ủy thác nếu người mua hàng ký kết hợp đồng với mình không thanh toán tiền hàng.                                                                                     Trần Nam Trang

Trường Kinh Tế & Kinh Doanh - Đại học Duy Tân

Khoa Quản trị kinh doanh

Các loại đại lý trong kinh doanh quốc tế