0236.3650403 (128)

HIỂU SAI NHỮNG BÀI HỌC TỪ KHỦNG HOẢNG TÀI CHÍNH


<p align="right"> <strong>Theo The NewYork Times (DEC 11<sup>th</sup>,2014)</strong></p> <p> <em>&quot;C&oacute; những cuộc khủng hoảng tốt v&agrave; c&oacute; những cuộc khủng hoảng tồi tệ. Mỗi cuộc khủng hoảng ph&aacute; vỡ bế tắc v&agrave; đặt sự kiện chuyển động. N&oacute; l&agrave; cả một thảm họa hay một cơ hội. Một cuộc khủng hoảng tồi tệ l&agrave; một trong đ&oacute; kh&ocirc;ng ai c&oacute; sức mạnh để tận dụng tốt c&aacute;c cơ hội v&agrave; do đ&oacute; n&oacute; kết th&uacute;c trong thảm họa. Một cuộc khủng hoảng tốt l&agrave; một trong đ&oacute; sức mạnh v&agrave; &yacute; ch&iacute; để nắm bắt cơ hội trong đời. Ra khỏi một cuộc khủng hoảng như vậy đến c&aacute;c giải ph&aacute;p. &quot; - </em>Walter Lippmann,</p> <p> Ng&agrave;y 07 th&aacute;ng ba năm 1933</p> <p> Thế giới đ&atilde; trải qua một cuộc khủng hoảng t&agrave;i ch&iacute;nh sau khi một trong v&agrave;i thập kỷ qua - lạm ph&aacute;t phi m&atilde;, sự sụp đổ của thị trường chứng kho&aacute;n năm 1987, cuộc khủng hoảng Đ&ocirc;ng &Aacute; v&agrave;o cuối những năm 1990, sự tan vỡ của bong b&oacute;ng dot-com khi đối mặt với vụ b&ecirc; bối kế to&aacute;n v&agrave;, Cuối c&ugrave;ng, cuộc khủng hoảng đ&atilde; dẫn tới cuộc Đại suy tho&aacute;i. Tuy nhi&ecirc;n, &iacute;t nhất l&agrave; theo thị trường chứng kho&aacute;n, những điều n&agrave;y đ&atilde; l&agrave; những năm v&agrave;ng. Kh&ocirc;ng bao giờ c&oacute; gi&aacute; cổ phiếu Hoa Kỳ thực hiện rất tốt trong một khoảng thời gian 36 năm khi họ c&oacute; từ năm 1978. Đ&oacute; l&agrave; một thực tế l&agrave; một dấu hiệu cho thấy thế giới đ&atilde;, về sự c&acirc;n bằng, xử l&yacute; c&aacute;c cuộc khủng hoảng cũng đủ - hoặc &iacute;t nhất l&agrave; c&aacute;c nh&agrave; đầu tư hiện nay tin rằng đ&oacute; l&agrave; sự thật.</p> <p> Lạm ph&aacute;t l&agrave; cuộc khủng hoảng lớn của cuối những năm 1970, khi c&aacute;c nh&agrave; nghi&ecirc;n cứu lần đầu ti&ecirc;n bắt đầu viết về thị trường v&agrave; nền kinh tế. Ki&ecirc;n tr&igrave; của m&igrave;nh mất uy t&iacute;n c&aacute;c nh&agrave; kinh tế v&agrave; c&aacute;c ch&iacute;nh phủ. N&oacute; tho&aacute;t niềm tin v&agrave;o nền kinh tế Mỹ. Năm 1979, Business Week c&ocirc;ng bố một b&agrave;i viết đ&atilde; được mệnh để trở th&agrave;nh một v&iacute; dụ cổ điển về c&aacute;ch nh&agrave; b&aacute;o sai c&oacute; thể l&agrave;: &quot;C&aacute;i chết của Equities,&quot; b&igrave;a tuy&ecirc;n bố. &quot;L&agrave;m thế n&agrave;o lạm ph&aacute;t l&agrave; ph&aacute; hủy c&aacute;c thị trường chứng kho&aacute;n.&quot; Cược về tiếp tục lạm ph&aacute;t, th&ocirc;ng qua gi&aacute; v&agrave;ng v&agrave; bạc, đ&atilde; trở th&agrave;nh phổ biến. Tr&aacute;i phiếu d&agrave;i hạn được gọi l&agrave; &quot;Giấy chứng nhận tịch thu&quot; v&igrave; nh&agrave; đầu tư chắc chắn sẽ l&agrave; người thua cuộc. Cuộc diễu đi l&ecirc;n của gi&aacute; dầu đ&atilde; được xem như l&agrave; một điều chắc chắn.</p> <p> Lạm ph&aacute;t đ&atilde; bị gục ng&atilde; bởi Paul Volcker, người được bổ nhiệm l&agrave;m Chủ tịch Cục Dự trữ Li&ecirc;n bang v&agrave;o năm 1979 v&agrave; cho thấy một quyết t&acirc;m duy nhất c&oacute; đầu &oacute;c để chinh phục n&oacute;. &Ocirc;ng đ&atilde; l&agrave;m điều đ&oacute; phần lớn bằng c&aacute;ch tăng l&atilde;i suất l&ecirc;n đến mức kh&ocirc;ng thể tưởng tượng trước đ&acirc;y. Kh&ocirc;ng kể từ cuộc nội chiến - khi sự sống c&ograve;n của đất nước l&agrave; trong c&acirc;u hỏi - c&oacute; ch&iacute;nh phủ li&ecirc;n bang trả tiền nhiều như 10 phần trăm để vay tiền. Trước khi &ocirc;ng Volcker đ&atilde; được th&ocirc;ng qua, ch&iacute;nh phủ sẽ phải trả nhiều hơn 15 phần trăm, v&agrave; sẽ c&oacute; back-to-back suy tho&aacute;i v&agrave;o đầu năm 1980. &Ocirc;ng Volcker đ&atilde; kh&ocirc;ng hết sức phổ biến v&agrave;o thời điểm đ&oacute; - bắt đầu suy tho&aacute;i kh&ocirc;ng phải l&agrave; một chiến lược hữu hiệu để cải thiện xếp hạng b&igrave;nh chọn - nhưng trong c&aacute;c hậu quả &ocirc;ng xứng đ&aacute;ng trở th&agrave;nh một huyền thoại. Cuộc khủng hoảng đ&atilde; được giải quyết. C&aacute;c thị trường chứng kho&aacute;n đ&atilde; tắt v&agrave;o cuối năm 1982, v&agrave; l&atilde;i suất sớm bắt đầu rơi.</p> <p> Nhưng giống như nhiều giải ph&aacute;p, chiến thắng tạo ra c&aacute;c vấn đề kh&aacute;c. N&oacute; gi&uacute;p để ti&ecirc;u diệt c&aacute;c khoản tiết kiệm v&agrave; cho vay kinh doanh, được dựa tr&ecirc;n tham tiền gửi ngắn hạn v&agrave; cho vay tiền thế chấp cho 30 năm. Hệ thống ng&acirc;n h&agrave;ng b&oacute;ng tối - phần lớn l&agrave; miễn quy định ng&acirc;n h&agrave;ng b&igrave;nh thường - điền c&aacute;c vi phạm khi l&atilde;i suất tăng cao hơn mức m&agrave; c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng được ph&eacute;p trả.</p> <p> Hơn 20 năm sau, thế giới sẽ c&oacute; l&yacute; do để tiếc rằng hoạt động t&agrave;i ch&iacute;nh rất nhiều đ&atilde; kh&ocirc;ng c&ograve;n quy định. Nhưng v&agrave;o thời điểm đ&oacute;, những g&igrave; l&agrave; r&otilde; r&agrave;ng l&agrave; c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng trung ương đ&atilde; giải quyết được một vấn đề m&agrave; c&aacute;c ch&iacute;nh trị gia được cho l&agrave; đ&atilde; tạo ra. Tr&ecirc;n thế giới, c&oacute; một xu hướng độc lập cho ng&acirc;n h&agrave;ng trung ương, m&agrave; s&aacute;ng được d&ugrave;ng cho c&aacute;c cấp. H&agrave;o quang của &ocirc;ng Volcker chuyển sang người kế nhiệm &ocirc;ng, Alan Greenspan, người trong những ng&agrave;y đầu ti&ecirc;n của m&igrave;nh trong văn ph&ograve;ng đ&atilde; phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng l&agrave;m rung chuyển thị trường t&agrave;i ch&iacute;nh thế giới. C&aacute;c thị trường lớn năm 1980 tăng gi&aacute; đ&atilde; kết th&uacute;c đột ngột v&agrave;o 19 th&aacute;ng 10 năm 1987 - được biết đến ngay lập tức như Black Monday - khi chỉ số c&ocirc;ng nghiệp Dow Jones mất 22 phần trăm gi&aacute; trị của n&oacute; trong một ng&agrave;y. C&aacute;c phản ứng ngay lập tức đ&atilde; lo sợ rằng sự sụp đổ b&aacute;o hiệu một cuộc suy tho&aacute;i mới, hoặc tồi tệ hơn.</p> <p> &Ocirc;ng Greenspan phản ứng bằng c&aacute;ch thực hiện mở cửa tiền tệ, đảm bảo rằng c&aacute;c c&ocirc;ng ty m&ocirc;i giới đập sẽ c&oacute; quyền truy cập đến tiền. Kh&ocirc;ng c&oacute; suy tho&aacute;i, v&agrave; v&agrave;o cuối năm 1989 gi&aacute; cổ phiếu trở lại lập kỷ lục. C&aacute;c b&agrave;i học kinh nghiệm từ cuộc khủng hoảng m&agrave; nh&igrave;n chung những c&aacute;i sai, hay &iacute;t nhất l&agrave; họ h&oacute;a ra l&agrave; phản t&aacute;c dụng. Việc đầu ti&ecirc;n l&agrave; nới lỏng tiền tệ sẽ nhanh ch&oacute;ng giải cứu mọi t&igrave;nh huống. Fed đ&atilde; kh&ocirc;ng l&agrave;m điều đ&oacute; ngay lập tức sau khi vụ tai nạn năm 1929, v&agrave; thảm họa xảy ra sau đ&oacute;. Nhưng n&oacute; đ&atilde; l&agrave;m như vậy v&agrave;o năm 1987, v&agrave; tất cả quay ra tốt đẹp. C&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng trung ương đ&atilde; được lưu trong ng&agrave;y. Đối với nhiều nh&agrave; đầu tư, b&agrave;i học đ&atilde; học được rằng sự sụt giảm nhanh ch&oacute;ng trong gi&aacute; cổ phiếu tạo ra cơ hội mua v&agrave;o. Quản l&yacute; v&agrave; c&aacute;c nh&agrave; đầu tư c&oacute; thể đ&atilde; l&agrave;m tốt hơn để suy nghĩ về l&yacute; do tại sao c&aacute;c vụ tai nạn đ&atilde; xảy ra ở tất cả.</p> <p> Đ&atilde; c&oacute; suy đo&aacute;n về việc l&aacute;i gi&aacute; cổ phiếu xuống mức c&oacute; lẽ kh&ocirc;ng bền vững, nhưng suy đo&aacute;n đ&oacute; đ&atilde; kh&ocirc;ng gần như phổ biến như năm 1929. Những g&igrave; đ&atilde; trở th&agrave;nh kh&aacute;c biệt l&agrave; ở thị trường tự. Một nguy&ecirc;n nh&acirc;n ch&iacute;nh của sự suy giảm l&agrave; sự phổ biến rộng r&atilde;i của &quot;bảo hiểm danh mục đầu tư&quot;, một &yacute; tưởng ph&aacute;t triển chủ yếu bởi c&aacute;c gi&aacute;o sư của Đại học California. &Yacute; tưởng l&agrave; một người quản l&yacute; tiền bạc kh&ocirc;ng cần phải rắc rối với ch&iacute;nh m&igrave;nh - trong những ng&agrave;y đ&oacute;, c&oacute; rất &iacute;t phụ nữ quản l&yacute; số tiền lớn - với những lo ngại rằng thị trường đ&atilde; trở n&ecirc;n qu&aacute; n&oacute;ng. Thay v&agrave;o đ&oacute;, c&aacute;c nh&agrave; quản l&yacute; chỉ đơn giản l&agrave; c&oacute; thể sử dụng chỉ số chứng kho&aacute;n tương lai để giảm rủi ro của danh mục đầu tư v&agrave;o thị trường chứng kho&aacute;n. Nếu gi&aacute; cổ phiếu bắt đầu giảm, b&aacute;n một số tương lai sẽ l&agrave;m giảm nguy cơ. Nếu họ đ&atilde; giảm hơn nữa, tất cả c&aacute;c nh&agrave; quản l&yacute; phải l&agrave;m l&agrave; b&aacute;n nhiều hơn tương lai. Bằng c&aacute;ch đ&oacute; gần như tất cả c&aacute;c lợi nhuận từ c&aacute;c thị trường tăng trưởng c&oacute; thể được bảo vệ.</p> <p> Chiến lược đ&oacute; giả định rằng thị trường chỉ số chứng kho&aacute;n tương lai sẽ vẫn c&ograve;n lỏng - rằng người kh&aacute;c sẽ mua tương lai nếu xảy ra hoảng loạn. Thay v&agrave;o đ&oacute;, tương lai c&aacute;c nh&agrave; sản xuất trao đổi tr&ecirc;n thị trường người mua tương lai đầu ti&ecirc;n được b&aacute;n bởi c&aacute;c nh&agrave; quản l&yacute; quay lại v&agrave; b&aacute;n cổ phiếu để tự bảo vệ m&igrave;nh. Điều đ&oacute; đ&atilde; đẩy mức gi&aacute; xuống nhiều hơn v&agrave; đốt ch&aacute;y nhiều hơn b&aacute;n của tương lai. Mọi người kh&ocirc;ng thể ra ngo&agrave;i c&ugrave;ng một l&uacute;c.</p> <p> Điều g&igrave; c&oacute; thể đ&atilde; được học? Đ&oacute; l&agrave; cơ chế quản l&yacute; mới l&agrave; cần thiết. Thị trường l&agrave; rất kh&aacute;c nhau từ thậm ch&iacute; một v&agrave;i năm trước đ&oacute;, li&ecirc;n quan đến c&aacute;c sản phẩm đ&atilde; được phức tạp v&agrave; sử dụng chủ yếu, nếu kh&ocirc;ng độc quyền, do c&aacute;c c&ocirc;ng ty t&agrave;i ch&iacute;nh lớn. M&aacute;y vi t&iacute;nh đ&atilde; trở n&ecirc;n đủ nhanh để tự động ph&aacute;t h&agrave;nh lệnh giao dịch - v&agrave; đ&atilde; l&agrave;m như vậy bằng c&aacute;ch đẩy ra lệnh mua chỉ số chứng kho&aacute;n tương lai, ngay cả khi n&oacute; đ&atilde; được r&otilde; r&agrave;ng những đơn đặt h&agrave;ng đ&atilde; được chỉ l&agrave;m cho cuộc khủng hoảng tồi tệ hơn.</p> <p> Đ&atilde; được học rằng, một số trong những thảm họa của những năm gần đ&acirc;y c&oacute; thể đ&atilde; được ngăn chặn, kể cả những &quot;tai nạn flash,&quot; năm 2010, trong đ&oacute; c&aacute;c m&aacute;y t&iacute;nh bị lập tr&igrave;nh kết hợp với c&aacute;c thị trường nặng được thiết kế để l&aacute;i một số cổ phiếu c&oacute; chất lượng cao xuống 1 $ một cổ phiếu.</p> <p> Nhưng những g&igrave; đ&atilde; học được rằng Fed c&oacute; thể, v&agrave; sẽ, giải cứu Phố Wall nếu thị trường đ&atilde; ra khỏi tầm tay, v&agrave; n&oacute; c&oacute; thể được dựa v&agrave;o để l&agrave;m như vậy. &Ocirc;ng Greenspan đ&atilde; trở th&agrave;nh một lời dự đo&aacute;n, một trong những người rao giảng sự kh&ocirc;n ngoan của thị trường trong khi đang đứng sẵn s&agrave;ng để l&agrave;m sạch bất kỳ &nbsp;họ thực hiện. Điều đ&oacute; đ&atilde; được biết đến như l&agrave; &quot;Greenspan đưa:&quot; Bạn c&oacute; thể kiếm tiền khi gi&aacute; tăng v&agrave; tr&aacute;nh thiệt hại nghi&ecirc;m trọng v&igrave; &ocirc;ng sẽ bước v&agrave;o khi n&oacute; bị ng&atilde;.</p> <p> N&oacute; mang những hạt giống của sự sụp đổ của ch&iacute;nh m&igrave;nh, nhưng điều đ&oacute; sẽ kh&ocirc;ng trở n&ecirc;n r&otilde; r&agrave;ng cho đến năm 2008.</p> <p align="right"> &nbsp;<strong>CH.V&otilde; Thị Thanh Thương &ndash; K.QTKD</strong></p>