Phân tích cấu trúc tài chính

          Cấu trúc tài chính phản ánh cơcấu tài sản, cơcấu nguồn vốn và mối quan hệcân bằng giữa cơcấu tài sản, cơcấu nguồn vốn của doanh nghiệp. Chúng ta phải nỗlực đảm bảo mối quan hệcân bằng này đểgiúp công ty giảm rủi ro và đạt được mục tiêu tối đa hoá giá trịdoanh nghiệp.

Khi phân tích cấu trúc tài chính chúng ta nên chú ý đến yếu tốthời gian của tài sản và nguồn vốn.

Một cấu trúc tài chính tốt phải đảm bảo vềtính hiệu quảvà giảm thiểu rủi ro cho doanh nghiệp trong quá trình hoạt động.

Các phương pháp cơbản được sửdụng đểxây dựng và đánh giá cấu trúc tài chính của doanh nghiệp:

v   Phương pháp phân tích khối đểxác định tỷtrọng mỗi loại tài sản, nguồn vốn trong tổng tài sản/ tổng nguồn vốn của doanh nghiệp.

v   Phương pháp phân tích chỉsốđểxác định xu hướng thay đổi của mỗi loại tài sản, nguồn vốn trong thời gian qua.

v   Phương pháp phân tích thông sốtài chính đểđánh giá mối quan hệgiữa các loại tài sản với nguồn vốn và kết quảkinh doanh của doanh nghiêp.

*Những nguyên nhân dẫn đến mất cân đối tài chính :

Vốn lưu động ròng (Net working capital – NWC) là chênh lệch giữa tài sản ngắn hạn và nợngắn hạn. Với một doanh nghiệp hoạt động lành mạnh thì thường có NWC>0 hay tương ứng với khảnăng thanh toán hiện hành (tài sản ngắn hạn/nợngắn hạn) lớn hơn 1.

 Ởthái cực ngược lại, NWC âm thểhiện công ty đã sửdụng một phần nợngắn hạn đểtài trợcho tài sản dài hạn, điều này thểhiện sựmất cân đối tài chính do tài sản dài hạn có thời gian thu hồi vốn lâu dài trong khi các khoản nợngắn hạn sẽphải đáo hạn trong thời gian ngắn, tức là sựmất cân đối giữa kỳhạn của tài sản và kỳhạn của nguồn nợvay.

Vốn lưu động ròng (Net working capital – NWC) NWC âm thểhiện công ty đã sửdụng một phần nợngắn hạn đểtài trợcho tài sản dài hạn, điều này thểhiện sựmất cân đối tài chính do tài sản dài hạn có thời gian thu hồi vốn lâu dài trong khi các khoản nợngắn hạn sẽphải đáo hạn trong thời gian ngắn.

 

NWC âm đẩy các công ty vào tình trạng thường xuyên phải đảo nợngắn hạn (Vay nợmới trảnợcũ) tạo ra tình trạng căng thẳng tài chính và nếu thịtrường tài chính bịđóng băng, ngân hàng từchối cho vay thì điều này sẽdẫn đến tình trạng doanh nghiệp cạn kiệt tiền mặt và có thểphải dừng hoạt động do thiếu vốn lưu động. Với nhiều công ty có NWC âm, kiểm toán viên độc lập có thểghi ý kiến nghi ngờvềkhảnăng hoạt động liên tục.

Khi điều này xảy ra và NWC âm ởmức lớn, các chủnợvà các nhà cung cấp, khách hàng cảm nhận công ty gặp khó khăn sẽhạn chếrủi ro với họthông qua việc cắt giảm các ưu đãi vềbán chịu cho công ty, yêu cầu công ty phải thanh toán tiền mặt ngay cho việc mua nguyên vật liệu hoặc hạn chếcho vay, yêu cầu khắt khe hơn vềđiều kiện cho vay và càng đẩy công ty vào thếngày càng khó khăn.Các nguyên nhân dẫn đến mất cân đối tài chính nhưsau:

Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến NWC âm xuất phát từcác quyết định đầu tưtrong quá khứđã không tuân thủnguyên tắc cân đối kỳhạn giữa tài sản và nguồn vốn vay. Các dựán có thời gian thu hồi vốn dài trong khi vay nợvới kỳhạn ngắn hơn nhiều thời gian hoạt động của dựán đầu tư, đặt trong bối cảnh nguồn vốn chủsởhữu của dựán thấp. Ví dụ, các dựán thủy điện có thời gian hoạt động khoảng 25 – 30 năm nhưng thời hạn vay thường chỉđạt được 8 – 10 năm. Những công ty có NWC âm lớn thường có nguyên nhân chính là do đầu tưdàn trải, tăng trưởng nóng tài trợbằng nguồn vốn vay có kỳhạn ngắn, nguồn vốn chủsởhữu thấp.

Đối với nhiều công ty, khi có một vài dựán lớn kinh doanh thua lỗ, vay nợlớn và từđó không có nguồn trảnợsẽdẫn đến công ty sẽdần rơi vào tình trạng NWC âm. Điều này thường xảy khi dựán đầu tưnày hoạt động trong ngành kinh doanh diễn ra khủng hoảng thừa hoặc trong bối cảnh cú sốc khủng hoảng nền kinh tế, đầu ra sản phẩm tiêu thụthấp và giá bán thấp, khiến dây chuyền sản xuất hoạt động kém công suất và tạo ra lượng tiền mặt ít đểtrảnợ, trong khi đó, nợtiếp tục đáo hạn và làm cho khảnăng thanh toán giảm mạnh. Dựán đầu tưlớn nhưng thua lỗmà vẫn phải duy trì hoạt động như một vết thương lớn trên cơthểlàm chảy máu và khiến cơthểdoanh nghiệp ngày càng suy yếu.

Một sốcông ty sửdụng nợngắn hạn đểtài trợcho tài sản dài hạn nhưmột chiến lược giảm chi phí sửdụng vốn vì vay ngắn hạn thường có lãi suất thấp hơn vay dài hạn. Tuy nhiên, chiến thuật này rất rủi ro và chỉthích hợp với các công ty có đầu ra sản phẩm và dòng tiền ổn định./.

Nguyễn Thị Minh Hà.