SỰ RA ĐỜI CỦA VAMC VÀ TÌNH HÌNH XỬ LÝ NỢ XẤU CỦA CÁC NHTM VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN QUA. (Phần 2)
<p>
<strong><em>Những vướng mắc trong việc xử lý nợ xấu của VAMC và các NHTM</em></strong></p>
<p>
Thứ nhất, hiện nay các NHTM vẫn chưa công khai tình trạng nợ xấu. Ngân hang nhà nước khi có thanh kiểm tra các ngân hang cũng không công khai các kết quả. Vì vậy, người dân cũng không có cơ hội để đánh giá tình hình kinh doanh của các ngân hàng, từ đó lựa chọn cho mình một ngân hàng tốt để giao dịch.Khi nợ xấu được công khai sẽ tạo động cơ để các tổ chức tín dụng tích cực, chủ động xử lý nợ xấu. Nếu quá nặng nề về các biện pháp xử lý với tổ chức tín dụng, nếu còn nỗi sợ về việc “hình sự hóa” thì sẽ phát sinh tình trạng “nuôi nợ” để “che dấu”.</p>
<p>
Nếu các tổ chức tín dụng không có đủ năng lực tài chính để trích lập dự phòng, tự xử lý, cũng không thu nợ được trong một thời gian nhất định thì cần bắt buộc tổ chức tín dụng phải xác định lại giá trị khoản nợ để bán nợ nhằm xác định đúng kết quả kinh doanh.Nếu kết quả kinh doanh của tổ chức tín dụng thua lỗ thì có cơ chế cho thời gian để khắc phục các trường hợp không đủ vốn, cơ chế này áp dụng bình đẳng với tất cả các tổ chức tín dụng. Không nên vì sợ tổ chức tín dụng thua lỗ nhất thời mà chưa xử lý nợ hoặc thay đổi các chính sách trích lập dự phòng, phân bổ lãi… để không ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh.Bởi vì, có điều chỉnh bệnh án cũng không thay đổi thể trạng thực của bệnh nhân.</p>
<p>
Thứ hai, Việt Nam vẫn chưa tạo lập được thị trường mua bán nợ, chưa có cơ chế để xác định giá trị khoản nợ, xác định trách nhiệm của người cho vay, người bán nợ; chưa có nhiều chủ thể tham gia mua nợ, các nhà đầu tư chưa coi mua nợ là một cơ hội đầu tư; quyền chủ nợ của chính các tổ chức tín dụng còn chưa được bảo đảm trên thực tế thì ít ai dám mua nợ để kế thừa các quyền “khó khả thi” này.Mặc dù VAMC được thành lập để mua bán nợ của các ngân hàng thương mại. Nhưng tính đến này, VAMC vẫn không thể hoàn thành xứ mạng đó của mình do khung pháp lý chưa đủ cũng như chưa cho phép các ngân hàng cũng như các công ty mua bán nợ được xử lý tài sản của các doanh nghiệp nợ ngân hàng.</p>
<p>
Thứ ba, các quy định pháp luật về thu giữ tài sản đã có nhưng cũng không được thực hiện vì không có cơ chế để thực thi, vì người có tài sản sẽ được lợi và không phải chịu bất cứ trách nhiệm gì khi cố tình không giao tài sản, vì thực tế nếu tổ chức tín dụng khởi kiện, thi hành án để xử lý tài sản thì việc mất nhiều năm trải qua quá trình này là phổ biến.</p>
<p>
Các thỏa thuận giữa tổ chức tín dụng và người vay được pháp luật thừa nhận và thực thi nghiêm minh bởi các cơ quan tư pháp sẽ tác động ngược lại ý thức tự nguyện trả nợ của người vay.</p>
<p>
Thứ tư, xã hội cần có nhìn nhận khách quan về hoạt động xử lý nợ theo đúng các quy luật của thị trường.Khách hàng vay ngân hàng gặp rủi ro, không trả được nợ, ngân hàng xử lý tài sản đảm bảo là vì sự tồn tại của ngân hàng (ảnh hưởng đến toàn hệ thống, nền kinh tế và cả lợ ích người gửi tiền), theo đúng pháp luật.Khách hàng vay bị xử lý tài sản là do rủi ro xảy ra với chính mình (khách quan hoặc chủ quan) chứ không phải khách hàng mất tài sản đảm bảo vì bị ngân hàng xử lý.</p>
<p>
Xử lý tài sản đảm bảo là việc không ai muốn, nhưng bắt buộc phải làm và việc này đã được dự báo trước bởi chính khách hàng và ngân hàng khi ký các thỏa thuận ban đầu.Theo Ngân hàng Nhà nước, việc xử lý hiệu quả tài sản bảo đảm đòi hỏi phải có hệ thống pháp luật được xây dựng một cách đồng bộ, minh bạch, phù hợp, tôn trọng quyền chủ nợ hợp pháp, chính đáng của bên cho vay, tạo lập được khuôn khổ pháp lý cho các bên liên quan, đặc biệt là chủ nợ thực thi được quyền hợp pháp của mình theo thỏa thuận, thiết lập được cơ chế, cách thức cho phép các bên lựa chọn được cách xử lý nhanh chóng, thuận tiện, tối đa hóa được giá trị thu nợ từ tài sản đảm bảo.</p>
<p>
Nguyễn Thị Tuyên Ngôn – Khoa QTKD</p>