9/2017 - HÀ NỘI - Mặc dù tăng lương tối thiểu nhằm hỗ trợ người lao động, một nghiên cứu gần đây cho thấy sẽ không có tác động tích cực đối với người lao động vì buộc các doanh nghiệp chịu chi phí cao hơn và do đó làm giảm việc làm.

Báo cáo của Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách Việt Nam (VEPR) và Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA), đã được đưa ra tại Hà Nội vào ngày 13 tháng 9.

Ông Nguyễn Đức Thành, Giám đốc VERP, cho biết chính phủ đã tăng mức lương tối thiểu liên tục trong những năm gần đây với mức tăng lương ở mức hai con số trong giai đoạn 2007-2015. Sự tăng trưởng này đã vượt quá mức của tổng sản phẩm quốc nội bình quân đầu người và giá tiêu dùng mục lục.

Mức lương tối thiểu tăng lên cũng cao hơn mức năng suất lao động. Trong năm 2007, mức lương tối thiểu là 25% năng suất lao động nhưng con số này đã tăng lên 50% vào năm 2015.

Ồng Thành cho biết vào năm 2017, chi phí tối thiểu mà các doanh nghiệp ở Việt Nam phải trả, bao gồm chi phí tiền lương tối thiểu và bảo hiểm, thấp hơn một chút ở Thái Lan nhưng cao hơn ở Indonesia và Philippines. Chi phí bảo hiểm mà doanh nghiệp phải trả cho người lao động ở Việt Nam cao hơn nhiều so với ở các nước đó.

Futoshi Yamauchi, chuyên gia kinh tế cao cấp của Ngân hàng Thế giới cho biết mức lương tối thiểu nói chung sẽ làm tăng lương trung bình, cắt giảm việc làm và giảm sút lợi nhuận.

Trung bình, mức lương tối thiểu tăng 1% sẽ làm tăng 0,32% lương trung bình nhưng giảm 0,13% việc làm. Khi mức lương tối thiểu tăng 100%, tỷ suất lợi nhuận / bán hàng sẽ giảm 2,3 điểm phần trăm.

Theo Yamauchi, các doanh nghiệp thực hiện đúng chính sách tiền lương và bảo hiểm sẽ thấy khó khăn hơn để đảm bảo tăng trưởng lợi nhuận khi mức lương tối thiểu tăng, và kết quả là họ sẽ sa thải nhiều công nhân hơn. Trong khi đó, các doanh nghiệp trốn tránh việc tăng lương và thanh toán bảo hiểm hầu như không bị ảnh hưởng bởi việc tăng lương tối thiểu.

Yamauchi cho biết mức lương tối thiểu tăng lên có ảnh hưởng tiêu cực nhất đối với khu vực tư nhân. Khi mức lương tối thiểu tăng 100%, tỷ suất lợi nhuận / doanh số bán của các công ty tư nhân có thể giảm xuống 3,25 điểm phần trăm, có nghĩa là việc tăng lương tối thiểu liên tục sẽ làm chậm sự tăng trưởng của khu vực tư nhân.

Để giảm bớt tác động của tăng lương tối thiểu, một số doanh nghiệp sẽ đầu tư nhiều hơn vào máy móc và tự động hóa để thay thế nhân công người lao động trong khi một số người khác sẽ ngần ngại mở rộng sản xuất, lo ngại tiền lương sẽ nhảy vọt.

Ông Nguyễn Viết Cường, chuyên gia về tiền lương tại Viện nghiên cứu phát triển sông Mêkông, cho biết mức tăng lương tối thiểu khó có tác động tích cực đến nền kinh tế. Trên thực tế, lương thực trả cho công nhân ở nhiều công ty đã cao hơn nhiều so với mức lương tối thiểu. Do đó mức tăng lương tối thiểu sẽ chỉ ảnh hưởng đến sự đóng góp của doanh nghiệp vào quỹ bảo hiểm của Nhà nước, với tỷ lệ đóng góp hiện tại là 32,5%.

Giám đốc VERP Nguyễn Đức Thành cho biết mức tăng lương tối thiểu không nên nhanh hơn tốc độ tăng năng suất lao động. Chính phủ nên thực hiện các biện pháp nâng cao năng suất lao động và cải thiện điều kiện sống và làm việc của người lao động, thay vì phải dựa quá nhiều vào tăng lương.

Giảng viên: Huỳnh Tịnh Cát