Hành vi người tiêu dùng là các hiệu ứng được phản ánh đối với nhu cầu của người tiêu dùng. Trong hoạt động sản xuất hay kinh doanh, tìm kiếm người có nhu cầu sử dụng sản phẩm rất quan trọng. Đặc biệt phải nắm được các nhu cầu, đòi hỏi và các khả năng kinh tế của họ. Đánh giá các tâm lý khách hàng mang đến cách thức trong quản lý, giao dịch hiệu quả. Nó tác động đến tính chất phát triển của doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung.

Được xem là một thước đo thống kê cho các sở thích, nhu cầu, đòi hỏi đối với hàng hóa hay dịch vụ. Liên quan đến chất lượng hay giá thành sản phẩm và các tiêu chí được quan tâm. Và phản ánh chỉ số kinh tế về sức khỏe tổng thể của nền kinh tế. Được xác định bởi ý kiến của người tiêu dùng. Khi các đánh giá hay xu hướng chung tiêu dùng làm chuyển dịch xu hướng cung cầu. Từ đó tác động đến các chuyển dịch nhất định của nền kinh tế. Tương tự như vậy các doanh nghiệp cần thiết phải cải cách, thay đổi tư duy hay các chiến lược. Mang đến các đáp ứng cho xu hướng mới của thị trường. Hay đáp ứng nhu cầu của nhóm khách hàng nhất định doanh nghiệp hướng đến phục vụ.

Những thay đổi lớn đang diễn ra trong hành vi tiêu dùng của người Việt:

Thứ nhất là hành vi tiêu dùng luôn luôn trong trạng thái di chuyển. Số lượng người trong một gia đình ngày càng giảm. Hiện tại, ở TP HCM, mỗi gia đình chỉ có 1,5 con. Trong khi đó, thu nhập của họ tăng mà chỉ phải chi tiêu cho 3-4 người. Đó là lý do vì sao kênh tiện lợi tăng trưởng trong thời gian gần đây.

Thị trường Thái Lan, nơi mà có nhiều điểm tương đồng với thị trường Việt Nam, hệ thống kênh bán hàng tiện lợi đã vượt qua cả siêu thị.

Thứ hai là người Việt rất thích dòng sản phẩm cao cấp. Ở khu vực nông thôn, nhiều người nghĩ là sản phẩm cao cấp không được ưa chuộng. Tuy nhiên, trong thực tế, hàng cao cấp góp phần lớn vào tăng trưởng ở vùng nông thôn.

Cao cấp ở đây là chất lượng cao, chức năng tốt và thiết kế đẹp mắt. Ngoài ra, một yếu tố rất quan trọng ở Việt Nam, đó là cảm xúc. Người ta mua sản phẩm cao cấp để có cảm giác đang thành công, tự tin hơn.

Thứ ba, đó là người Việt ngày càng quan tâm đến sức khỏe hơn. Theo các nghiên cứu chỉ ra, sức khỏe nằm trong top 3 những mối quan tâm hàng đầu của người Việt.

Các bê bối liên quan đến sản phẩm kém chất lượng ở mảng thực phẩm, đồ uống càng khiến người tiêu dùng quan tâm hơn đến xuất xứ, chất lượng sản phẩm.

Có đến 80% người được hỏi đã thay đổi cách ăn để giảm đường, mỡ. 66% người được hỏi hướng tới các sản phẩm tự nhiên. Và một điểm nữa, người Việt thích mua đồ ở các cửa hàng chuyên biệt và sẵn sàng trả tiền cao hơn cho các sản phẩm đáp ứng được yêu cầu về sức khỏe.

Thứ tư là kết nối của Việt Nam với thế giới đang rất cao. 62% người Việt đã có điện thoại và trong số đó 50% đã dùng điện thoại thông minh. 44% người dân ở vùng nông thôn đã có điện thoại thông minh, dù những chiếc smartphone ở nông thôn có thể ở mức giá trung bình chỉ 2-3 triệu đồng.

Một đặc điểm nữa, đó là hiện người Việt đang dành 24,7 giờ/tuần để sử dụng Internet, đây là cơ hội lớn cho các ngành online.

Do đó, bán hàng đa kênh, kết hợp cả kênh cửa hàng và online, đang được áp dụng rất nhiều. Online và offline hỗ trợ cho nhau để phục vụ người tiêu dùng.

Nắm bắt được những thay đổi về người tiêu dùng trên, các doanh nghiệp có thể có những chiến lược phù hợp để phát triển công ty, cơ sở của mình.

TS. Hà Thị Duy Linh

                                              Khoa Quản trị Kinh doanh