Cần Thơ - Cơ quan Kiểm tra và An toàn Thực phẩm (FSIS) của Hoa Kỳ đã thông báo kiểm tra tất cả các lô hàng cá tra từ Việt Nam theo chương trình kiểm tra bắt buộc bắt đầu từ ngày 2 tháng 8, sớm hơn 1 tháng so với kế hoạch. Tuy nhiên, quy định mới này đã không để lại tác động đáng kể đối với xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang Mỹ.

Theo quy định mới của FSIS, tất cả các lô hàng từ Việt Nam vào Mỹ phải được trình diện tại các cơ sở kiểm định nhập khẩu chính thức của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) (i-houses) cho nhân viên kiểm tra chất lượng, an toàn, bao bì và những thứ khác.

Khi FSIS đưa ra thông báo này, các nhà xuất khẩu cá Việt Nam đã bày tỏ lo ngại rằng sẽ không có đủ chỗ tại Mỹ để kiểm tra một lượng lớn cá vào Mỹ cùng một lúc.

Lãnh đạo của Tổng công ty Vĩnh Hoàn, một doanh nghiệp xuất khẩu cá hàng đầu tại Việt Nam cho biết các i-houses của USDA có thể bị quá tải, kéo dài hàng đợi. Đây là một vấn đề lớn vì Hoa Kỳ sẽ không hoàn thành hệ thống kho lạnh của mình cho đến năm 2018.

Tuy nhiên, Chủ tịch HĐQT Dương Ngọc Minh, Tổng công ty Hùng Vương cho biết, xuất khẩu cá của Việt Nam sang Mỹ đã không bị ảnh hưởng đáng kể kể từ khi Quy chế mới của FSIS có hiệu lực cách đây một tuần.

Theo ông Minh, quyết định của FSIS để thực thi quy chế kiểm tra mới sớm hơn 1 tháng so với kế hoạch là nhằm chuẩn bị tốt hơn cho sự thay đổi này.

Trương Đình Hòe, Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), cho biết đến nay hiệp hội chưa nhận được bất cứ khiếu nại nào từ các nhà xuất khẩu.

Ông Hòe cho biết, xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang Mỹ trước đây do Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) quản lý và 10-30% lô hàng đã được FDA kiểm tra tùy thuộc vào các nhà xuất khẩu.

Số liệu của VASEP cho thấy xuất khẩu cá tra của cả nước trong 6 tháng đầu năm 2017 đạt 836 triệu USD, giảm 0,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong số này, xuất khẩu sang Hoa Kỳ chiếm 176,4 triệu USD, giảm 5,7% so với năm trước.

Theo VASEP, sự sụt giảm xuất khẩu cá half đầu tiên sang Mỹ là kết quả từ thuế chống bán phá giá cao hơn là quy định mới của FSIS.

Hiện tại có 14 doanh nghiệp đủ tiêu chuẩn xuất khẩu cá tra sang Mỹ, nhưng chỉ có ba trong số đó là Hùng Vương, Vĩnh Hoan và Biển Đông - thường xuất khẩu cá sang thị trường này.

Giảng viên: Huỳnh Tịnh Cát