Tại phiên chuyên đề trong khuôn khổ Diễn đàn kinh tế tư nhân Việt Nam 2025, nhiều doanh nghiệp dẫn đầu ngành đã chia sẻ kinh nghiệm, khát vọng và kiến nghị để khẳng định vị thế Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu. Tinh thần được nhấn mạnh xuyên suốt là doanh nghiệp tư nhân không chỉ “đi cùng” mà còn “đi trước” trong hội nhập, biến thách thức thành cơ hội, đưa thương hiệu Việt vươn xa.

Chiều nay (15/9), trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025 diễn ra phiên đối thoại chuyên đề " Mài sắc các mũi nhọn chiến lược – Vươn tầm quốc tế ". Diễn đàn do Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam chủ trì tổ chức, phối hợp cùng Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, dưới sự chỉ đạo của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam.

Tinh thần “đồng kiến tạo”

Phát biểu đề dẫn phiên chuyên đề, ông Mai Hữu Tín - Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam khóa IV, Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc U&I Group, trưởng phiên đối thoại khẳng định, trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng và mạnh mẽ hơn bao giờ hết, việc “mài sắc mũi nhọn chiến lược” để vươn tầm quốc tế là nhiệm vụ mang tính chiến lược cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam.

Các doanh nghiệp tham gia vào phiên đối thoại này đều là những cái tên dẫn dắt ngành trong phân khúc, chia sẻ bài học tạo ra thành công của họ, và truyền cảm hứng cho các doanh nghiệp khác làm được như họ, tạo thêm sức mạnh chung cho thương hiệu Việt Nam.

TS. Lê Duy Bình - Giám đốc Economica Vietnam nhấn mạnh yêu cầu, giai đoạn tới doanh nghiệp tư nhân phải tiên phong thay đổi mô hình xuất khẩu trong quá trình “go global” (đi ra thế giới).

Xuất nhập khẩu từ lâu là động lực tăng trưởng kinh tế , đóng góp 19% GDP năm 2024 với kim ngạch 404,9 tỷ USD, tạo việc làm cho 12,5 triệu lao động. Hoạt động này còn góp phần nâng giá trị thương hiệu quốc gia, đưa Việt Nam đứng thứ 32 toàn cầu.

Tuy vậy, xuất khẩu vẫn chủ yếu dựa vào mở rộng quy mô, giá trị gia tăng thấp, tỷ lệ nội địa hóa hạn chế, phụ thuộc nhiều vào nguyên liệu nhập khẩu. Doanh nghiệp FDI chiếm tới 71,7% kim ngạch xuất khẩu năm 2024, trong khi doanh nghiệp trong nước còn yếu thế. Việt Nam cũng đối mặt với nhiều rào cản thương mại và tiêu chuẩn quốc tế khắt khe .

Theo TS Lê Duy Bình, để xuất khẩu trở thành động lực bền vững, doanh nghiệp Việt cần đổi mới tư duy, coi trọng giá trị và thương hiệu thay vì chỉ dựa vào chi phí thấp, mở rộng thị trường đi đôi với nâng cao chất lượng và vị thế quốc gia. “Cần coi trọng giá trị thay vì số lượng, coi trọng thương hiệu thay vì chỉ dựa vào lợi thế chi phí thấp. Chỉ khi đó, xuất khẩu mới thực sự trở thành động lực tăng trưởng bền vững, đóng góp vào mục tiêu nâng cao vị thế quốc gia và hội nhập quốc tế sâu rộng”, ông Bình nhấn mạnh.

Để việc nâng cao năng lực doanh nghiệp Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu, ông Đỗ Trí Tuấn - Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Đại Dũng đề xuất tinh thần “đồng kiến tạo” - hợp tác chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp tư nhân và cộng đồng quốc tế, nhằm xây dựng hệ sinh thái bền vững cho ngành gia công kết cấu thép và cơ khí chế tạo.

Theo ông Dũng, ngành gia công kết cấu thép và cơ khí chế tạo Việt Nam đã đạt những thành tựu đáng kể, hỗ trợ mạnh mẽ cho các dự án hạ tầng nội địa và xuất khẩu sang hơn 60 quốc gia. Tuy nhiên, khi nhìn ra thị trường quốc tế, chúng ta vẫn đối mặt với nhiều điểm nghẽn, khiến khả năng tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt trong hạ tầng, năng lượng và xây dựng bị hạn chế.

Doanh nghiệp Việt chủ yếu ở vai trò gia công, chưa vươn lên thành nhà thầu chính trong các dự án lớn, do năng lực công nghệ hạn chế, thiếu chứng chỉ quốc tế, chi phí logistics cao, phụ thuộc nguyên liệu nhập khẩu và thiếu thương hiệu quốc gia….

Giải pháp theo tinh thần “đồng kiến tạo” được ông Dũng đề xuất tập trung vào 4 hướng lớn. Trước hết, cần xây dựng chiến lược phát triển ngành kết cấu thép đến năm 2050, đi kèm chính sách tín dụng xanh, ưu đãi thuế và cơ chế để doanh nghiệp trong nước trực tiếp tham gia các dự án trọng điểm, thay vì chỉ phụ thuộc tổng thầu nước ngoài; đồng thời thành lập Hội đồng Tư vấn ngành cơ khí – kết cấu thép quốc gia để cùng hoạch định chính sách.

Song song đó, các doanh nghiệp cần liên minh để chia sẻ năng lực, cùng chào thầu dự án quốc tế và hợp tác sâu với các tổng thầu hàng đầu thế giới. Về hạ tầng, cần đầu tư cảng chuyên dụng, trung tâm logistics, hình thành các trung tâm xuất khẩu kết cấu thép, thí điểm logistics xanh và số hóa nhằm giảm chi phí. Cuối cùng, đẩy mạnh nghiên cứu – phát triển thép xanh, công nghệ sơn phủ, vật liệu mới… để nâng cao năng suất và sức cạnh tranh.

Nguồn: https://cafef.vn/doanh-nghiep-tran-tro-tim-duong-dua-thuong-hieu-viet-vuon-ra-the-gioi-188250916075626307.chn

ThS. Trịnh Hoài Sơn