Theo The Saigon Times

Theo ông Đào Việt Anh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục An ninh Xã hội, nợ bảo hiểm xã hội và trốn thuế xảy ra chủ yếu ở khu vực ngoài quốc doanh.

Lý do chính là mức độ tuân thủ pháp luật BHXH của người sử dụng lao động thấp, thiếu tinh thần trách nhiệm và thiếu sự quan tâm bảo hiểm xã hội cho người lao động, ông nói trong một buổi hội thảo về "Hoàn thiện việc thắt cổ chai trong các vụ kiện trốn thuế. "Sự kiện này được tổ chức bởi cổng thông tin Chính phủ tại Hà Nội hôm thứ Hai.

Điều đáng lo ngại nhất là khoảng 1,4 nghìn tỷ đồng trong bảo hiểm xã hội là nợ của các doanh nghiệp đã ngừng hoạt động, bị tan rã, thất lạc hoặc bị bắt. Số tiền này đã được theo dõi trên hệ thống giữ sổ sách trong hơn 10 năm ", ông Anh nói. Ông nói thêm rằng loại nợ này gần như không thể phục hồi được và lợi ích của nhân viên tại các công ty này đã không được giải quyết.

Đến năm 2015, gần 194.000 công nhân đã bị ảnh hưởng bởi khoản nợ 1,4 nghìn tỷ đồng. Để tăng cường thu nợ bảo hiểm xã hội, công đoàn cơ sở hoặc cấp trên trực tiếp của họ (đối với các đơn vị và doanh nghiệp không thành lập công đoàn) sẽ phải thay mặt cho người lao động, theo Luật Bảo hiểm xã hội Và Luật Công đoàn.

Tuy nhiên, đơn kiện phải được đệ trình bởi một công đoàn cơ sở hoặc có sự cho phép bằng văn bản của nhân viên. Đây là một trong những lý do tại sao các vụ kiện do các công đoàn đưa ra không có hiệu quả.

Mặc dù cơ quan bảo hiểm xã hội đã chuyển hơn 1.800 hồ sơ về nợ bảo hiểm cho công đoàn, nhưng số vụ kiện của các tổ chức này là nhỏ (chỉ 82), ông Anh cho biết.

Có những trường hợp trong đó các hồ sơ đã được trả lại bởi tòa án vì thiếu sự cho phép của nhân viên hoặc của một nghiệp đoàn cơ sở. Trong một số trường hợp khác, Toà án đã chấp nhận vụ việc và sau đó ra quyết định đình chỉ giải quyết vì lý do nguyên đơn không có quyền khởi kiện theo các Điều 186 và 187 của Bộ luật tố tụng dân sự.

Sự cho phép không phải là vấn đề duy nhất. Nhiều cơ quan công đoàn cơ sở không dám kiện hoặc ủy quyền cho cấp trên làm như vậy.

Trong khi đó, người lao động không dám cho phép một nghiệp đoàn khởi kiện người sử dụng lao động vì họ cần một công việc.

Ngoài ra, để một công đoàn giải quyết vụ kiện và được toà án chấp nhận, phải tuân thủ Bộ luật tố tụng dân sự. Tuy nhiên, trong khi Luật Bảo hiểm Xã hội có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2016, Bộ luật tố tụng dân sự có hiệu lực từ ngày 01 tháng 7 năm 2016.

Không chỉ vậy, Bộ luật Hình sự có hiệu lực từ ngày 1 tháng 7 năm 2016, nhưng đã bị đình chỉ hiệu lực tạm thời để chờ sửa đổi tại kỳ họp Quốc hội sắp tới.

Ông Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban các vấn đề Xã hội của Quốc hội, cho rằng cần phải rà soát và thống nhất việc ban hành các quy định của pháp luật. Trong khi chờ đồng bộ hoá hệ thống pháp luật, để khắc phục những thiếu sót hiện nay, công đoàn cấp trên cần phải có đơn kiện yêu cầu bồi thường về bảo hiểm xã hội để loại bỏ những khó khăn với uỷ quyền cho công đoàn.

Th.S Phạm Thị Uyên Thi – Khoa QTKD