Giả sử ta có 2 phương án lựa chọn đầu tư như sau, với số vốn ban đầu là 1 triệu $ :

- Phương án 1 : Mua trái phiếu kho bạc lãi suất 5% để sau 1 năm ta có được 1,05 triệu.

- Phương án 2 : Đầu tư vào cổ phiếu của một công ty, nếu công ty kinh doanh và phát triển thuận lợi, giá trị cổ phiếu sẽ tăng lên 2,1 triệu $. Tuy nhiên, trong trường hợp làm ăn thất bạn, giá trị cổ phiếu giảm thấp nhất và bạn sẽ không còn xu dính túi nào. Cho rằng cơ hội thành công và thất bại là 50-50, khi đó giá trị kỳ vọng của khoản đầu tư là 0,5 x 0 + 0,5 x 2.100.000 = 1.050.000$.

Như vậy tỷ suất lợi nhuân kỳ vọng của 2 phương án là như nhau và bằng 5%

Câu hỏi đặt ra là : Bạn sẽ lựa chọn phương án đầu tư vào đâu?

Thực tế cho thấy, một nhà đầu tư bình thương sẽ cân nhắc để đầu tư vào dự án ít rủi ro hơn, vì họ không muốn quá mạo hiểm với khoản tiền mình bỏ ra, nhất là khi nó khá lớn. Vì vậy, chúng ta có thể giả định rằng khuynh hướng né tránh rủi ro là đặc điểm đặc trưng của các nhà đầu tư trong phạm vi nghiên cứu

Khuynh hướng né tránh rủi ro là việc các nhà đầu tư e ngại với rủi ro khi đầu tư và yêu cầu suất sinh lời cao hơn khi mua các chứng khoán rủi ro hơn.

Ta có một bảng tóm tắt về lợi nhuận và rủi ro của một số loại tài sản tài chính khác nhau như sau :

( Nguồn : Niên giám cổ phiếu, trái phiếu và lạm phát  )

Như bảng trên cho thấy, các tài sản có tỷ suất lợi nhuận bình quân cao cũng là các tài sản có độ lệch chuẩn lớn nhất. Điều này phù hợp với xu hướng của các nhà đầu tư rằng khi các yếu tố khác không đổi, chứng khoán có rủi ro cao hơn thì tỷ suất sinh lời đòi hỏi cũng phải cao hơn.

Vậy, trong một thị trường bị chi phối bởi các nhà đầu tư e ngại rủi ro, các chứng khoán có rủi ro cao hơn phải có tỷ suất lợi nhuận cao hơn được ước tính bởi các nhà đầu tư biên so với các chứng khoán rủi ro ít hơn.

CH. Mai Xuân Bình – Khoa QTKD