Theo The Saigon Times

Theo Tổng cục Thống kê, trong 8 tháng đầu năm 2018, kim ngạch xuất khẩu đạt 155,41 tỷ USD, tăng 14,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, chi tiêu nhập khẩu ước đạt 152,6 tỷ USD, tăng 11,6% so với cùng kỳ.

Tại TP HCM, thâm hụt thương mại xuất hiện trong tháng Tám. Tổng kim ngạch xuất khẩu 8 tháng đạt 24,66 tỷ USD, tăng 6% so với cùng kỳ. Nếu loại trừ dầu thô, doanh thu đạt 22,97 tỷ USD, tăng 16,2% so với mức 12,9% của năm ngoái. Trong khi đó, tổng kim ngạch nhập khẩu trong 8 tháng qua đạt khoảng 30,68 tỷ USD, tăng 9,6% so với cùng kỳ. Động lực thâm hụt thương mại đã tăng lên khi tăng trưởng xuất khẩu chậm lại từ quý 1 năm 2018. Tốc độ tăng trưởng xuất khẩu đạt 22% trong quý I, trước khi giảm xuống còn 16% trong quý II và 15% tính đến tháng 7.

Ông Phạm Xuân Hồng, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may TP.HCM, được báo Sài Gòn Giải Phóng trích dẫn, nói rằng thâm hụt thương mại đã trở lại do việc tăng nhập khẩu nguyên liệu của nhiều công ty.

Cơ cấu hàng hóa cho thấy các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu tăng mạnh trong tháng 8 là xăng (41,5%), điện thoại và linh kiện (13,9%), hóa chất (13%) và cao su (8%). Các sản phẩm nhập khẩu chủ yếu ghi nhận mức tăng mạnh trong cùng thời kỳ --- chủ yếu là nguyên liệu sản xuất --- là điện thoại và linh kiện (35,3%), cao su (14,8%), dệt may (12,5%), phân bón (11%) và ô tô (10%).

Hiện tượng này không phải là một đột biến trên thị trường mà là một xu hướng hàng năm giữa các doanh nghiệp. Từ quý 3 đến quý IV hàng năm, các công ty sản xuất thường tăng nhập khẩu nguyên liệu cho mùa cuối năm và bắt đầu năm tới để giảm thiểu rủi ro biến động giá và đảm bảo kế hoạch sản xuất của họ đang đi đúng hướng. Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng cuộc chiến thương mại giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ đã ảnh hưởng đến động lực xuất khẩu của Việt Nam. Hiện nay, Trung Quốc là nước nhập khẩu lớn nhất các sản phẩm nông nghiệp và thủy sản của Việt Nam.

Trong những tháng gần đây, thương mại trong phân khúc nông nghiệp đã chứng kiến ​​một sự suy thoái. Nhiều công ty trong nước đã bày tỏ lo ngại rằng các cuộc đàm phán căng thẳng giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ có thể đi vào bế tắc, đẩy giá trị của đồng đô la so với các đồng tiền khác, khiến hàng hóa đắt hơn và thường ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh.

Một đại diện của Cục Ngoại thương thuộc Bộ Công Thương cho biết, tính đến ngày 31/8, xuất khẩu nông sản và thủy sản đã giảm về khối lượng và giá trị không chỉ ở Trung Quốc mà còn ở Hoa Kỳ, Châu Âu và Úc - tất cả các thị trường lớn của Việt Nam.

Xuất khẩu thủy sản trong 8 tháng qua đạt khoảng 1,28 triệu tấn, trị giá 5,5 tỷ USD, giảm 1,1% về khối lượng. Riêng trong tháng 8, xuất khẩu thủy sản được chốt ở mức 177.000 tấn, trị giá 800 triệu USD, giảm 10,2% về khối lượng và 4,2% về giá trị so với cùng kỳ năm trước. Trong số các sản phẩm này, xuất khẩu tôm phải đối mặt với những thách thức khó khăn nhất.

Mặt khác, tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu phụ thuộc vào hoạt động kinh doanh của các công ty đầu tư trực tiếp nước ngoài, đặc biệt là các công ty lớn như Samsung. Tiến sĩ Võ Trí Thành, nguyên Phó chủ tịch Viện Quản lý Kinh tế Trung ương, cho biết với mỗi 4 đô la Mỹ kim ngạch xuất khẩu, Samsung chiếm 1 đô la Mỹ.

Hong của Hiệp hội Dệt may TP HCM lưu ý rằng để giảm nguy cơ thâm hụt thương mại và ổn định kim ngạch xuất khẩu, cần chủ động tìm kiếm nguyên liệu trong nước. Bên cạnh việc thu hút đầu tư nước ngoài nói chung, các tổ chức có liên quan nên kêu gọi đầu tư vào nguyên liệu phục vụ các sản phẩm chủ lực, cũng như khuyến khích để giúp các công ty địa phương mở rộng, để họ có thể tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu của các công ty nước ngoài..

ThS. VÕ THỊ THANH THƯƠNG